پیشینه اجاره اتومبیل به سال ۱۹٠۴ میلادی باز می‌گردد. در سال ۱۹۱۲ م شرکت آلمانی sixt این بازار را گسترش داد و سرانجام در ۱۹۱۵ جو ساندرس آمریکایی آن را به رونق بالایی رساند. در کمتر از ۱۲ سال ساندرس صاحب بیزنسی با ۸۵ شعبه در سرتاسر آمریکا شد و آن را تبدیل به یک صنعت کرد. بازار اجاره خودرو پس از جنگ جهانی دوم رونق چشم‌گیری پیدا کرد. این بازار در ایران صنعتی تازه است که قدمتش به بیش از دو دهه نمی‌رسد؛ لذا پتانسیل رشد و گسترش بسیاری دارد.
با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، خرید خودرو شخصی و درگیر کردن سرمایه زیاد در خرید ماشین شاید برای اکثر افراد امکان پذیر نباشد یا حتی برای آن‌ها یک ریسک به حساب بیاید. به همین سبب آن‌ها راه‌های دیگری را در نظر می‌گیرند.
اجاره خودرو راه‌حلی است برای افرادی که نیاز مبرم به آن دارند اما به هر دلیلی قادر به خرید خودرو نیستند. از سوی فرصتی است برای کسانی که از اتومبیل خود استفاده‌ای نمی‌کنند ولی می‌خواهند از آن درآمد داشته باشند.
عموم افراد به دلیل ترافیک و ازدحام خیابان‌ها تمایل به استفاده از اتومبیل شخصی خود برای رفتن به سرکار ندارند؛ از این رو شرکت‌ها و کارخانجات، ارگان‌های دولتی و خصوصی بهترین راه را برای رفت و آمد کارکنان خود اجاره وسایل نقلیه می‌دانند. همچنین در چند سال اخیر شاهدیم افراد برای شرکت در همایش ها، مجالس عروسی یا نامزدی و همچنین مراسمات تشریفاتی به فکر اجاره خودرو می‌افتند؛ تا اتومبیلی متناسب با شرایط مدنظر خود تهیه کنند.
برای اجاره خودرو باید با دقت تمامی شرایط خود را در نظر گرفته و سپس اقدام کنید. از جمله مسائل اجاره خودرو، اجاره دادن آن بدون راننده است که مزایا و معایبی دارد. باید این را گفت که مزایای آن از معایبش بیشتر است. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در اجاره خودرو برای شرکت‌ها و عموم افراد مورد مسئله است، میزان مبلغی که برای این کار تخصیص داده میشود. همچنین زمانی که می‌خواهید خودرویی اجاره کنید اول باید تصمیم بگیرید که خودرو با راننده می‌خواهید یا خیر . معمولا خودروهای با راننده هزینه و قیمتشان بالاتر از بقیه است.
حال فرض کنید می‌خواهید ماشین آلات و خودروهای سواری شرکت خود را به ارگان‌های دیگر اجاره دهید و در قبال آن اجاره‌بها دریافت کنید.
این قرارداد زمانی نوشته می شود که افراد تمایل دارند برای مدت یک روز یا روزانه خودرو اجاره کنند. در تنظیم اجاره یک روزه خودرو، مبلغ قابل پرداخت و خسارت دیرکرد و ضمانت و تاریخ شروع دریافت خودرو و همچنین بازگشت خودرو باید به طور دقیق و کامل ذکر شود.
مدارک مورد نیاز برای اجاره خودرو
● کارت ملی اجاره کننده
● رائه برگه چک یا سفته
● گواهینامه
● سند ملک یا ودیعه نقدی
قوانین اجاره خودرو برای موسسه و مشتری چیست؟
● مشتری باید با دقت تمام مشخصات اتومبیل در قرارداد قید شده است را مطالعه کند.
● شرایط فنی خودرو باید به طور دقیق در قرارداد شرح داده شود.
● اگر زمان اجاره خودرو سر رسیده باشد و مشتری هنوز خودرو را تحویل نداده باشد علاوه بر هزینه اجاره خودرو، باید هزینه دیر کرد خودرو نیز محاسبه شود.
نکات مهم در حین اجاره خودرو
● اگر خودرو را با راننده اجاره کنید دیگر نیازی به دادن ودیعه یا چک نیست.
● مشتری موظف است به ازای تاخیر 24 ساعته اجاره یک روز کامل پرداخت کند.
● در بعضی از قراردادها محدودیت کیلومتر یا عدم محدودیت کیلومتر نوشته می؟ شود. در صورت عدم رعایت این نکته در هنگام تحویل موظف است هزینه اضافی را پرداخت کند.
قرارداد اجاره خودرو یک رابطه حقوقی بین اشخاصی است که هر یک قصد و هدف مشترک دارند. یک طرف قرارداد مالک خودرو است که قصد دارد با اجاره دادن خودرو خود درآمد کسب کند و در آن سو شخص دیگری تمایل دارد به دلایل مختلف به مدت یک یا چند روز و یا چند ماه ماشین را اجاره کند. این شخص با یک قرارداد اجاره به منافع خود میرسد. مالک و مستاجر هر یک نیت متفاوت ولی هدفی مشترک دارند.
با وجود این قرارداد می توانید تمام قوانین و مفاد سود و زیان موجر و مستاجر را در اختیار داشته باشید.
در ماده 466 قانون مدنی موجر یا مالک خودرو شخصی است که از جانب مالک، اجازه دارد خودرو را اجاره دهد؛ در مقابل مستاجر شخصی است که قصد دارد ماشین را اجاره کند. مستاجر برای مدت تعیین شده در ازای پرداخت کرایه، مالک خودرو است و میتواند از منافع آن استفاده کند.
بخشهای مهم قرارداد اجاره وسیله نقلیه (اعم از سنگین و سواری)
1. توصیف وسیله نقلیه اجاره داده شده.(مدل، سال ساخت، رنگ بدنه، پلاک، مسافت پیموده شده و…)
2. مبلغ دقیق اجاره‌بها.
3. نحوه تحویل ماشین آلات توسط موجر به مستاجر (در صورتی که بین موجر و مستاجر اختلاف وجود داشته باشد.)
4. هزینه‌های جزئی و عمده خودرو به طور کامل مشخص شده و گارانتی عملکرد بسیار کاملی برای آن در نظر گرفته شود.
5. سفته یا چک ضمانت تحویل به موقع ماشین آلات برای اطمینان از پرداخت به موقع اجاره بها و آسیب های احتمالی دستگاه را تضمین می کند.
6. بیمه.
7. مدت زمان اجاره خودرو و…
تمامی نکات ذکر شده زمانی قابل اجراست که به توافق و امضای طرفین برسد.
یکی از گزینه‌ها این است که افراد خودرو خود را در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های اجاره خودرو آگهی می‌کنند و به طور شخصی پیگیری می‌کنند که این کار ریسک بسیار بالایی دارد؛ زیرا برای چنین کار باید حتما تضمینی وجود داشته باشد تا در صورت بروز مشکل مرجع قابل اعتمادی بتواند از شما حمایت کند.
مسئله بعد این است که اگر شما به طور شخصی ماشین خود را کرایه دهید هیچ تضمین یا قرارداد معتبری برای سلامت بازگرداندن خودرو شما وجود ندارد.
یکی از موارد مناقشه برانگیز در اکثر قراردادهای اجاره بالاخص اجاره خودرو، اجاره دادن اتومبیل توسط مستاجر اول به شخص دیگری است. لازمه جلوگیری از چنین مواردی در اختیار داشتن یک قرارداد دقیق با داشتن تمامی مفاد حقوقی لازم برای تضمین درستی یک معامله است.
