امروزه بسیاری از مشاغلی که در بازار تجارت و فضای کسب و کار با آن روبرو هستیم، از طریق قرارداد مقاطعه کاری مدیریت می شوند. افراد با توجه کسب و کار خود لازم می بینند، از این نوع قرارداد استفاده کنند. این قرارداد به عنوان قرارداد پیمانکاری نیز شناخته می شود.
سازمانی که برای انجام کار یا امور هر فرد یا سازمانی استخدام شود، پیمانکار نامیده می گردد.
پیمانکار عمومی: مسئولیت مدیریت تمام یک پروژه را بر عهده دارد.
پیمانکار فرعی: مسئولیت اجرایی بخش خاصی از پروژه را داراست.
پیمانکار مستقل: معمولا برای انجام یک کار خاص مانند سنگ تراشی استخدام می شود.
مقاطعه در لغت نامه به معنای کسی که ضمن عقد قرارداد پیمانکاری، انجام دادن عملی یا فروشی را طبق مقررات و شرایط مندرج در قرارداد، در قبال مزد در مدت معین متعهد می شود. به طور کلی مقاطعه کاری مترادف کلمه پیمانکاری است.
مقاطعه دهنده موظف است، در قرارداد با مقاطعه کار به نحوی قرارداد را تنظیم کند، که در آن مقاطعه کار متعهد گردد، قوانین را در مورد کارکنان خود اعمال می کند. کارفرمایان موظف هستند، بدهی کارگران و پیمانکاران را و همچنین ضمانت حسن انجام کار را طبق نظر مراجع قانونی پرداخت کنند.
اگر مقاطعه دهنده با مقاطعه کار برخلاف متون تعریف شده، در قرارداد رفتار کرد و یا قبل از 45 روز از تحویل موقت، تسویه کند، موظف به پرداخت جریمه مقاطعه کار در برابر کارگران خواهد شد.
برای مثال می توان قرارداد تامین اجتماعی را تعریف کرد. زمانی که یک کارفرما انجام کار و عملی را به صورت مقاطعه به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار کند، طرفین موظف به انجام و رعایت یکسری موارد می باشند؛ کارفرما در متن قرارداد مقاطعه کار را متعهد می نماید، که کارکنان خود و کارکنان پیمانکار را نزد تامین اجتماعی بیمه نماید و کل حق بیمه را بپردازد؛ کارفرما در قرارداد غیر عمرانی باید 5 درصد مبلغ ناخالص کارکرد را از مقاطعه کار کم کند و نزد خود نگدارد، پس انعقاد قرارداد یک نسخه نزد نزدیک ترین شعبه تامین اجتماعی تحویل گردد.
• قرارداد پیمانکاری
• ساختمانی
• مهندسی و نقشه برداری
• مقاوم سازی
• بازسازی و مرمت
• نوسازی
• ساخت
• مدیریت پیمان
• پیمان مدیریت
• پیمانکاری جز متر مربعی
• حجمی
• مقاطعه کاری
• کنترات EPC
• جمع آوری زباله
طبق ماده 11 قانون مالیات بر درآمد مقاطعه به سه نوع تقسیم می شود:
1. مقاطعه کاری ساختمان، پل و راه سازی و تاسیسات
2. مقاطعه کاری حمل و نقل
3. مقاطعه کاری فروش یا تهیه و تدارک کالا
الزاما باید یک طرف آن از دستگاه های اجرایی باشد و طرف دیگر شخصی حقوقی خصوصی باشد. همچنین موضوع قرارداد انجام عملیات از قبیل راه، بنای ساختمان، ایجاد پل و سدها و لوله کشی آب یا گاز باشد.
قرارداد بین دستگاه اجرایی و شرکت پیمانکاری براساس آیین های استاندارد اجرایی طرح های عمرانی و بودجه سال 1351 تنظیم می شود.
• موافقت نامه
• شرایط عمومی پیمان
• شرایط خصوصی پیمان
• جدول زمان بندی
• بها و مقادیر کار
• مشخصات فنی عمومی و خصوصی
• نقشه اجرایی
در این قرارداد به شخصی که کارفرما است، مقاطعه دهنده و به شخصی که پیمانکار است، مقاطعه کار می گویند. در این قرارداد هر دو طرف شخصی حقوقی هستند؛ زیرا مقاطعه دهنده از طرف دستگاه دولتی است و شخص مقاطعه کار شخصیت حقوقی، حقوق خصوصی می باشد.
مدت، تاریخ و مدت تهیه تجهیزات و... معین می شود.
محلی که به رویت مقاطعه کار رسیده باشد و از موقعیت و وضعیت آن آگاهی کامل داشته باشد.
قرارداد شامل اسناد و مدارک، دستور العمل اجرایی پروژه و برآورد مقدار کار نقشه کلی و تفصیلی اجرا صورت مجلس و موافقت نامه هر سندی که در مدت قرارداد توسط طرفین امضا گریده است شرایط عمومی و خصوصی می باشد.
بر اساس مبالغ پیشنهاد شده مقاطعه کار و توافق هر دو طرف مبلغ قرارداد معین می شود.
درصدی از مبلغ در مرحله اول بعد از امضا و مبادله قرارداد و درصدی از مبلغ بعد از تجهیز کامل کارگاه و خرید لوازم پرداخت می شود.
مطابق با اصل 35 شرایط عمومی پیمان، از مبلغ هر پرداخت به پیمانکار، معادل ۱۰ درصد به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری میشود.
منظور از اهلیت یعنی قصد و رضایت طرفین در حین تنظیم قرارداد و با میل و اراده خود قرارداد را امضا کرده باشند.
• صلاحیت دستگاه اداری ذیربط تاکید بر وضعیت شخصیت حقوقی
• صلاحیت مقام های اداری دستگاه ذیربط
• صلاحیت و صحت نمایندگی و تفویض اختیار
• اهلیت مرجع اداری و طرف قرارداد مقاطعه کاری
• صلاحیت حقوقی طرف قرارداد مقاطعه کاری
• رعایت موازین اساسنامه، مقررات و قوانین
کارفرما موظف است، اگر پروژه به واسطه مزایده یا مناقصه به پیمانکار سپرده می شود، به کفایت و شایستگی فنی، مالی، مدیریتی و... توجه لازم را کند. برای تهیه مصالح ساختمانی، پیمانکار از منابعی که در قرارداد ذکر شده است، اگر تهیه این مصالح از منابع غیر ممکن نباشد، او باید منابع دیگری را معرفی کند.
همچنین کارفرما باید مبلغ قرارداد را یا به صورت یک جا و یا به صورت پرداخت بخشی از زمین را پرداخت کند. و همچنین درمورد سود و ضرر پروژه، اگر سود بیشتری را نصیبش شد مثلا مبلغ کمتری مصرف شد، این سود برای پیمانکار است و بالعکس.
فسخ یکی از مهمترین ارکان یک قرارداد است که کارفرما می تواند به علت خطا و تخلف پیمانکار آن را اجرا کند. البته این یک استثنا است و به لازم بودن قرارداد مقاطعه کاری ندارد و در انتها کارفرما موظف است بخاطره فسخ برای جبران خسارات مقاطعه کار اقدام کند.
بدین معنی که کارفرما می تواند به مدت 3 ماه کار را به تعلیق بیندازد. به این مدتی که کار متوقف می شود را باید به صورت کتبی در قرارداد ذکر گردد.
زمانی که پیمانکار وظایف خود را به درستی انجام ندهد یا حسن نیت نداشته باشد، کارفرما می تواند بدون مراجعه به دادگستری، با استفاده از خلع ید از او بخواهد که پروژه را ترک کند.
قرارداد مقاطعه کاری اغلب در پروژه های ساخت و ساز منعقد میگردد اما قرارداد پیمانکاری در حوزه های مختلف مانند حمل و نقل، خمات کارشناسی و فنی، و... به طور کلی در هر حوزه ای دامنه کاری گسترده ای دارد.
همچنین یکی دیگر از تفاوت موجود بین دو قرارداد میتوان به وجود طرفین هر قرارداد اشاره کرد. طرفین قرارداد پیمانکاری اشخاصی حقیقی یا حقوقی و خصوصی یا عمومی می باشند اما در قرارداد مقاطعه کاری کارفرما حتما یک حقوقی از طرف دولت باشد و عملیات را شرکت های مقاطعه کار انجام می دهند.
از دیگر تفاوت ها می توان گفت که قرارداد پیمانکاری تابع قانون مدنی می باشد در حالیکه قرارداد مقاطعه کاری علاوه بر مقررات قانونی مدنی، تابع قوانین حقوق عمومی نیز می باشد.
با توجه به توضحات ارائه شده، باید ذکر کنیم که قرارداد تنظیم شده، توسط تیم ما تمامی نکات لازم برای پیشبرد یک همکاری بدون نقص را داراست.
